Szparagi przepisy, jak kupować, obierać i gotować szparagi?

Szparagi przepisy:

Sezon na szparagi już się rozpoczął. Niestety trwa on krótko, bo zaledwie 2 miesiące (od maja do końca czerwca). Warto poeksperymentować z nimi w kuchni, dopóki są dostępne na rynku, czy w sklepach. Wyróżniamy 3 typy szparagów: zielone, białe i fioletowe, jednak wszystkie z nich posiadają cenne wartości odżywcze.

Historia:

Już 4500 lat temu szparagi zawojowały w kuchni. Jako pierwsi ich smak docenili Rzymianie. Szparagi uchodziły wówczas za szczególny przysmak. Jednak nazwa szparagów pochodzi z greki (asparagus” – młody pęd). Znacznie później, bo dopiero w średniowieczu, szparagi zaczęły podbijać resztę Europy. Pierwsza wzmianka o tych warzywach we Francji pochodzi dopiero z 1469 r., lecz szybko zyskały popularność wśród elity. W Polsce szparagi pojawiły się na przełomie XVIII, a ich regularną uprawą zaczęsto się zajmować dopiero w XIX wieku. Obecnie szparagi są znane na całym świecie, a ich największymi producentami są: Włochy, Holandia, Japonia, Tajwan i Stany Zjednoczone.

Czy wiesz, że…?

Wiedzieliście, że dawniej szparagi były uważane za afrodyzjak? „Zróbmy to, zanim ugotują się szparagi” – mawiali Rzymianie, odnosząc się tym samym do erotycznych skojarzeń, jakie budził falliczny kształt tego warzywa. Paracelsus, XV-wieczny pionier nowoczesnej medycyny, stwierdził, że regularne spożywanie szparagów sprzyja utrzymaniu erekcji u mężczyzn i podniesieniu miłosnych doznań u kobiet. Ludwik XIV i jego nałożnica markiza de Maintenon byli tak zagorzałym zwolennikami tej teorii, że doprowadzili do wydania państwowego dekretu o szklarniowej uprawie tych warzyw. W epoce wiktoriańskiej zaś szparagi wykreślono z jadłospisu panien z dobrego domu, by pensjonarkom nie kojarzyły się one z niczym sprośnym. Jednak już w dzisiejszych czasach wiadomo, że szparagi nie mają właściwości poprawiających libido, a wcześniejsze uważanie ich za afrodyzjak wiązało się prawdopodobnie ze skojarzeniami między kształtem szparaga a męskimi narządami.

Typy szparagów – białe, zielone i fioletowe:

Wyróżniamy 3 typy szparagów: zielone, białe i fioletowe, jednak wszystkie z nich posiadają cenne wartości odżywcze i nie różnią się zbytnio między sobą. Kolor szparagów zależy od głównie od promieni słonecznych. Białe szparagi rosną pod ziemią, dlatego są blade, lekko kremowe. Zielone szparagi zaś wydostają się na powierzchnię i pod wpływem promieni słonecznych zaczynają nabierać zielonego koloru. Zielone szparagi są mniej łykowate i mają nieco delikatniejszt smak niż białe szparagi. Niektórzy uważają, ze te pierwsze w smaku przypominają zieloną fasolkę. Fioletowe szparagi zaś mają intensywny smak (bardziej słodki) i zapach.

Właściwości odżywcze szparagów:

Ile kalori (kcal) mają szparagi? Ile białka? Ile tłuszczów? Jakie witaminy?

W 100g szparagów znajduje się odpowiednio:

• 20 kcal (szparagi są więc niskokaloryczne)
• 1,9g białka
• 0,2g tłuszczów
• 3,7g węglowodanów
• 1,5g błonnika

Szparagi są bogatym źródłem witaminy K oraz kwasu foliowego, który zapobiega rozwojowi wad cewy nerwowej u płodu, a także wspomaga naprawę uszkodzeń powstałych w komórkach oraz jest niezbędny do utrzymania w dobrej kondycji układu krążenia. Zawierają też duże ilości glutationu o właściwościach przeciwutleniających. Spożywane regularnie obniżają ryzyko wystąpienia nowotworów i chorób serca. Mają także działanie bakteriobójcze. Szparagi zawierają również karoten, witaminy B, B2, B6, witaminę C, a także wapń, sód, magnez, fosfor, fluor i żelazo. Wpływają pobudzająco i regulująco na układ trawienny, dzięki zawartej w nich inulinie. Starożytni Grecy stosowali szparagi jako lek na schorzenia wątroby, a Chińczycy jako lek na kaszel. Szparagi zawierają także dużo asparaginy ( najwiecej mają jej szparagi fioletowe), która uczestniczy m.in. w przemianach energetycznych, syntezie puryn i mocznika, pełni też funkcje neuroprzekaźnika.

UWAGA!

Zjedzenie ich w większej ilości działa moczopędnie. Po spożyciu szparagów mocz nabiera nieprzyjemnej woni. Wszystko to za sprawą związków powstałych podczas rozkładu asparaginy i S-metylmetioniny.

sSzparagowych pędów nie powinni jeść chorzy na dnę moczanową (podagrę) ze względu na to iż szpatagi zawierają sporo puryn, które mogą powodować gromadzenie się kwasu moczowego w organizmie. U niektórych osób warzywa te są również przyczyną wzdęć.

Jak kupować szparagi?

Dobre szparagi to świeże szparagi, czyli takie, które są jędrne, sprężyste, o zwartych główkach. Dolne końcówki nie mogą być zwłókniałe i zbrązowiałe. Najlepiej przez zakupem ścisnąć końcówkę szparaga i sprawdzić, czy wypływają z niego soki – jeśli tak, to znaczy, że jest dobry. Szparagi powinn mieć poza tym zamknięte łuski. Innym sposobem sprawdzenia świeżości jest delikatne potarcie szparagów o siebie. Świeże będą wydawały charakterystyczny, „skrzypiący” dźwięk.

Szparagi bardzo szybko się psują. Kupuj szparagi, które są w lodówce. Nigdy nie bierz tych leżących na słońcu i pozbawionych wody. Jeśli kupujesz białe szparagi wybierz te grubsze (ale nie przerośnięte) – z cienkich, po obraniu, może niewiele zostać. Zielone szparagi mogą być cienkie. Jeśli są młode wówczas nie trzeba ich obierać. By sprawdzić, czy zielone szparagi trzeba obrać, czy nie, wystarczy wbić w nie paznokieć. Jeśli są włókna to trzeba obrać – paznokieć się wtedy nie wbije.

Jak obierać i gotować szparagi?

Fioletowe i zielone szparagi nie wymagają obierania. Białe szparagi zaś ze względu na lekkie zdrewnienie skórki obieramy obieraczką do warzyw. Robimy to jak najcieniej, pomijając główki, ponieważ pączków szparagów nie trzeba w ogóle obierać. Najlepiej szparagi położyć na sztywnym podłożu i wtedy je obierać, gdyż obierając w powietrzu łatwo je połamać.

W przypadku każdego rodzaju szparagów należy pamiętać o usunięciu zdrewniałych końcówek. Można to zrobić nożem, bądź ręcznie- wystarczy wtedy ugiąć szparag na końcówce, a sam przełamie się na granicy dobrej i zdrewniałej części. Końcówek łodyg szparagów nie wyrzucaj – możesz je użyć do gotowania zup lub do sosów.

Również trzeba pamiętać o tym, że szparag mięknie najszybciej od strony główki, dlatego do gotowania w wodzie najlepiej używać wysokich garnków. Przed gotowaniem szparagi najlepiej związać sznureczkiem i ustawić je pionowo, główkami do góry. Poziom wody w garnku powinien być poniżej końcówek szparagów. W ten sposób dolne części ładnie się ugotują w wodzie, a górne (delikatniejsze cześci) ugotują się na parze. Woda musi być osolona. Zielone szparagi gotujemy krótko (ok. 5 minut), białe zaś nieco dłużej, ok. 10–15 minut. Najlepszą metodą na sprawdzenie, czy szparagi są już dobrze ugotowane, jest ich nakłucie widelcem i sprawdzenie, czy nóż wchodzi w nie jak w masło.

Szparagi można również ugotować na parze. Należy je wtedy uprzednio doprawić solą i pieprzem, a następnie gotować na parze przez około 4 min (zielone szparagi), 10 min (białe i fioletowe) – aż będą miękkie.

Jeśli używamy kuchenki mikrofalowej do gotowania szparagów, to najlepiej przełożyć je do plastikowego pojemnika i przykryć folią. Zrobić mały otworek, by para mogła swobodnie się wydobywać. Następnie należy ustawić mikrofalę na wysoką temperaturę i poddać szparagi obróbce termicznej przez około 150 sekund. Jeśli nie są zbyt miękkie, pozostaw je w mikrofali na kolejne 30 sekund. Uważaj, aby nie rozgotować szparagów.

Innym sposobem na przyrządzenie szparagów jest ich grillowanie.

Jak przechowywać szparagi?

• Szparagi po ich kupieniu, nie powinny być dłużej przetrzymywane niż 2-3 dni od czasu ich zakupu. Im świeższe tym lepsze.
• Szparagi przechowuj trzymając je pionowo w miseczce z zimną wodą.
• Szparagi możesz przechowywać również w lodówce z zawiniętymi końcami w wilgotną ściereczkę.
• Szparagi najlepiej gotować od razu po obraniu. Jednak jeśli z pewnych przyczyn nie możemy tego od razu wykonać, to można szparagi owinąć w wilgotną ściereczkę i w ten sposób przechowywać je przez kilka godzin w lodówce.
• Szparagi po ugotowaniu należy od razu spożyć, gdyż później nie są już tak smaczne. Ewentualnie można je przechowywać w temperaturze pokojowej, nie w lodówce – bo to pozbawia je aromatu.
• Szparagi możne też mrozić. W ten sposób najlepiej przechowują się szparagi zielone.

Szparagowe przepisy:

W sezonie szparagowym (od maja do końca czerwca) warto przygotowywać dania z udziałem szparagów. wkomponowują się one idealnie w różnego rodzaju potrawy. Ze szparagów przygotować można bardzo wiele dań – najpopularniejsze są tarty, zupy, kremy i zapiekanki szparagowe. We Francji królują szparagi podawane z jajkami w koszulkach – Oeufs pochés aux asperges et crème fraîche. Powszechnie znane jest również danie zainspirowane kuchnią polską, a mianowicie szparagi polane tartą bułką smażoną na maśle.

Szparagi są pyszne na ciepło i na zimno. By szparagi zachowały swój kolor i były chrupiące, należy je jak najszybciej umieścić w misce z zimną wodą z lodem. Dzięki temu warzywa te nie dokończą swojego ‘procesu gotowania’ , nie stracą barwy i nie zrobią się wiotkie.

Powszechnie wiadomo, że szparagi świetnie smakują z sosem holenderskim. Jego wersji jest kilka. Poniżej przedstawiam Wam kilka wybranych przepisów na ten sos i kilka innych sosów do szparagów (kliknij w nazwę, by przejść do przepisu) :

• Tradycyjny sos holenderski z jajek i masła
• Sos holenderski z miętą
• Sos serowy
• Sos beszamelowy

Szparagi zapiekane z szynką szwarcwaldzką / parmeńską. Piersi z kurczaka z sosem ze szparagów i boczku. Szparagi z jajkiem sadzonym. Zupa szparagowa. Omlet ze szparagami. Pizza ze szparagami. Szparagi z piekarnika, szparagi grillowane. Zupa szparagowa, makaron ze szparagami. Makaron ze szparagami i krewetkami.